Haar hoofd valt weg in het grote, witte kussen. Ze is in een diepe slaap gevallen. Het gezicht is ontspannen. Alsof het accepteert dat het bijna klaar is. Het lichaam moegestreden, de geest die steeds verder wegzakt in een moeras van onsamenhangende gedachtes. Ze geeft zich eraan over.
Ik zit op een krukje naast haar bed en kijk naar de rimpels op haar gezicht. Het is een moment van ons samen. Even daarvoor had ze mij nog gewenkt, naar me gelachen, me geknuffeld en een kus op mijn wang gegeven. Praten ging niet meer, het was meer brabbelen dat ze deed. Mijn naam wist ze niet, maar daar in dat moment, in die omhelzing, zei ze zoveel meer dan misschien met woorden mogelijk was.
Nu ligt ze stil op haar zij. De ademhaling is nauwelijks hoorbaar, tot ze dan ineens weer een flinke teug inademt. Haar hand ligt in mijn hand en met haar laatste beetje kracht houdt ze die vast. Af en toe knijpt ze er zachtjes in. Ondanks een lijf dat langzaam opgeeft, is er nog de ziel die het laatste stukje leven niet zomaar los wil laten. Zo zit ik een tijdje bij haar. Ondanks de stilte en serene rust gebeurt er ontzettend veel. Een leven is bezig om zich te voltooien.
Eerder die dag is het slechtnieuwsgesprek geweest met de arts en mantelzorger. Uitzaaiingen, niets meer aan te doen en waardig sterven, zijn termen die tijdens het gesprek vielen. Hoe verdrietig ook, we zijn het er allemaal over eens: ze hoeft niet te lijden. Een palliatief beleid wordt ingezet om een akelige dood voor te zijn. Een beleid waardoor ze rustig inslaapt om uiteindelijk niet meer wakker te worden. Het is een gesprek dat ik in mijn loopbaan als verpleegkundige vaker heb bijgewoond. Het zijn gesprekken die nog altijd raken, omdat je het liefst zo lang mogelijk alle zorg wil geven die mogelijk is. Omdat je iemand graag hier wil houden. Tot het rekken niet meer langer mogelijk is en tot leven lijden wordt. Want iemand waar je intensief voor zorgt zien lijden, raakt je ook als doorgewinterde professional nog steeds.
Na anderhalf jaar voor haar te mogen zorgen, kan ik zeker zeggen dat het goed is dat ze gaat. Dat haar leven voltooid is. Haar eerder zo te zien strijden deed pijn. Zo is het goed, maar jezelf honderd procent afsluiten voor gevoelens gaat niet. Dat hoeft ook niet en maakt je niet direct minder professioneel. Mijn ogen worden troebel van de tranen. Ik probeer om ze tegen te houden, maar dan accepteer ik dat dit net zo goed onderdeel is van mijn professionele houding. Soms ben ik blij dat iets me nog zo raakt, omdat afgestompt zijn een groot schrikbeeld van me is. Geraakt worden hoort bij de menselijkheid van ons vak.
Want soms, soms huilen verpleegkundigen ook.
Femke van der Palen
Verpleegkundige
Femke van der Palen is verpleegkundige en journalist. Beide functies combineert zij door te schrijven over de zorg. Eerlijk, ontwapenend en het liefst met een beetje humor.
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.