Slim pillenpotje stimuleert therapietrouw patiënten met tuberculose

UMCG start als eerste ter wereld met een proef die er voor moet zorgen dat patiënten met tbc vaker op het juiste moment hun medicatie innemen. Hierbij krijgt de patiënt dagelijks een herinnering op zijn telefoon. Als de patiënt daarna een pil uit zijn pillenpotje haalt, gaat er een signaal naar de behandelaar van de patiënt. Deze weet dan dat de patiënt de medicatie heeft genomen en kan ingrijpen als dat niet is gebeurd. De pilot loopt in de tbc-kliniek in UMCG Beatrixoord. 

Tuberculose blijft wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken, ondanks dat het te genezen is met effectieve medicatie. Het probleem is dat patiënten deze medicijnen meerdere maanden heel precies en gedisciplineerd moeten innemen. Dit is voor patiënten erg moeilijk om vol te houden. Als patiënten hun medicatie niet regelmatig innemen hebben ze niet alleen zelf een hoger risico om te overlijden, maar kunnen zij ook resistente tbc naar anderen verspreiden.

Behandelaars kijken tot nu toe vooral direct of via video of de patiënten hun medicatie innemen. Dit is niet alleen belastend en tijdrovend voor behandelaars en patiënten, het blijkt helaas ook nooit een waterdichte therapietrouw op te leveren. Volgens tbc-longarts Onno Akkerman  zijn innovaties op dit gebied noodzakelijk: “We zijn al veel te lang afhankelijk van klassieke manieren om de therapietrouw  te bewaken. Dit was niet alleen omslachtig voor ons, maar ook erg paternalistisch voor patiënten. Daarom is innovatie om meer patiëntgerichte zorg te bieden dringend vereist. "

Een slim pillenpotje, het zogeheten Pill Connect-systeem, werkt door een dagelijkse herinnering te sturen naar de telefoon van de patiënt. Deze kan de herinnering bevestigen. Hierdoor wordt automatisch een pil of tablet uit de pillenfles gehaald. Tegelijk gaat een bericht naar de behandelaar dat de pil is afgegeven. Als de patiënt niet reageert, kan de zorgverlener onmiddellijk ingrijpen. Het pillenpotje is robuust en uit testen bleek het eenvoudig in gebruik te zijn. Tbc-behandelaars kunnen in een real-time dashboard  al hun patiënten en hun therapietrouwpatroon volgen.

Aan de pilot doen 12 patiënten in UMCG Beatrixoord mee. De proef zal uitwijzen of het Pill Connect-systeem een efficiënte monitoring van de therapietrouw op afstand kan bieden. Wellicht leidt dit er toe dat uiteindelijk de verspreiding van tuberculose afneemt en de zorgtijd en -kosten verminderen. 

Job van Boven is in het UMCG als directeur van het Medication Adherence Expertise Centre verantwoordelijk voor alle projecten die tot grotere therapietrouw kunnen leiden. Hij is heel enthousiast over dit project : “Het Pill Connect-systeem is een echt slimme oplossing die patiënten in staat stelt hun zelfstandigheid te vergroten en mogelijk de tbc-uitkomsten over de hele wereld kan verbeteren. De mogelijkheid om op afstand te volgen of patiënten de medicatie nemen, is nog relevanter tijdens de huidige COVID-19 pandemie. We kijken dan ook erg uit naar de resultaten van dit spannende onderzoek. ”

Op initiatief van het UMCG is 18 november uitgeroepen tot Dag van de Therapietrouw. Meer informatie hierover is te vinden op de pagina van het Medication Adherence Expertise Centre.