Nieuw handboek voor en door anesthesiemedewerkers
Hoe en waarom maak je een standaardwerk voor vakgenoten? Anesthesiemedewerker en sedationist Benedikt van Loo weet er alles van. Hij stond aan de wieg van het kersverse studieboek De anesthesiemedewerker, Zelfstandig professional in anesthesie en critical care en legt uit wat er allemaal bij kwam kijken.
Tekst: Ingrid Lutke Schipholt
Waarom dit boek?
‘Jarenlang was er het Basisboek anesthesiologische zorg en technieken. Er moest een ander studieboek voor de anesthesiemedewerker komen, eentje voor en door anesthesiemedewerkers geschreven. Slechts één hoofdstuk is door een arts geschreven, verder alles door anesthesiemedewerkers. Dit laat zien dat ook wij iets dergelijks kunnen.
De rode draad is de route die de patiënt aflegt gedurende zijn opname in het ziekenhuis. Vanaf het begin bij de preoperatieve screening tot het ontslag van de verkoeverkamer naar de afdeling en uiteindelijk weer naar huis. Het was met name bedoeld voor de beginnende anesthesiemedewerker, maar het is ook een naslagwerk geworden voor de ervaren anesthesiemedewerker.’
Hoe is het tot stand gekomen?
‘De uitgeverij had de wens om het basisboek te vervangen. Dit handboek werd jarenlang gebruikt en was geschreven door één auteur uit één ziekenhuis. Maar, er zijn meer ziekenhuizen en meer visies op het vak van anesthesiemedewerker. Toen is er een redactie gevormd van twee anesthesiologen en mijzelf. Ik heb anesthesiemedewerkers via de NVAM opgeroepen om zich als auteur aan te melden. Tot mijn verrassing kwamen er veel reacties. De auteurs konden aangeven waarover ze wilden schrijven en vervolgens kreeg iedereen een hoofdstuk toebedeeld. Gelukkig kwam het zo uit dat iedereen over zijn eigen onderwerp van voorkeur kon schrijven.’
Hoe verliep het proces?
‘Moeizaam, want er kwam een virus tussen. Covid bracht een belasting op ons. We waren moe, of werden zelf ziek. Schrijven aan een hoofdstuk had dan niet de eerste prioriteit.
De hoofdstukken die we bij de redactie binnen kregen waren verschillend van kwaliteit. Er moest vaak nog wat aan worden geschaafd. Twee of drie mensen werkten aan één hoofdstuk. Sommigen kwamen net uit de schoolbanken, waardoor bij hen de theorie nog vers in het geheugen lag. Maar er waren er ook collega’s bij die al jaren in het vak zitten. Zij hebben een grote bagage aan praktijkervaring, maar hun theoretische kennis was vaak een stuk weggezakt. Dat wilde weleens wat botsen.’
Wat heeft de professional aan dit boek?
‘Het is een naslagwerk waarin je snel en beknopt informatie kunt vinden. Natuurlijk zitten er dingen tussen die een ervaren anesthesiemedewerker wel weet. Maar er is ook het nodige waarmee hij de kennis weer op kan frissen of een aanzet kan krijgen waar meer info te vinden is. Een voorbeeld? Er zit een puur theoretisch hoofdstuk in over dampanesthetica of inotropica bij hartmedicatie. Of neem bij relaxantia de TOF-meting. Dat hebben we allemaal geleerd, maar het is moeilijk om dat na twintig jaar goed nog uit te leggen.’
Waar hoop je dat dit boek wordt gebruikt?
‘In eerste instantie in de opleidingsinstituten. En verder hoop ik dat het ook op de afdeling anesthesiologie in de kast komt als naslagwerk, of op de ic, seh, verkoeverkamers en bij andere critical care afdelingen. Daar komen wij immers ook, en dit boek kan informatie bieden over ons vakgebied aan de collega’s daar.’
Wat is de houdbaarheid van dit boek?
‘Dat is moeilijk te voorspellen. De anesthesie is een vakgebied dat constant in beweging is. Het is per hoofdstuk verschillend hoe lang het houdbaar is. Als er iets heel nieuws opkomt of ontwikkeld wordt dan is dat hoofdstuk snel een beetje verouderd. Ik denk dat we over jaar twee, drie een revisie maken. Maar over het algemeen kun je stellen dat het gros een aantal jaren mee kan.’
Hoe wordt het wetenschappelijk gehalte bewaakt?
‘De redactie bestaat uit twee anesthesiologen en mij, anesthesiemedewerker. Het was één van onze taken om de kwaliteit te bewaken. De wetenschappelijk ingestoken hoofdstukken zijn door een anesthesioloog nagekeken.’
Op welke inhoudelijke onderdelen ben je het meest trots?
‘Ik ben niet trots op één bepaald iets. Het meest trots ben ik erop dat dit boek voor en door anesthesiemedewerkers is geschreven. Dat is nog nooit gebeurd. Nu staat er datgene in wat voor ons belangrijk is om in de praktijk te brengen en om te weten. Boeken voor anesthesiemedewerkers waren vrijwel altijd door anesthesiologen geschreven en soms schreef er een anesthesiemedewerker aan mee.
Ik ben er ook trots op dat we heel volledig zijn geweest. Toen het boek bijna af was, zat ik het door te lezen en had het idee dat we wat vergeten waren. Ineens bedacht ik dat we een hoofdstuk over dampanesthetica waren vergeten. Dat is er alsnog gekomen.’
Wat is het voordeel dat dit hoofdzakelijk door anesthesiemedewerkers is geschreven?
‘Anesthesiemedewerkers weten toch beter wat in ons eigen werkveld echt speelt en aan welke kennis wij behoefte hebben. De kans is groot dat een anesthesioloog verzandt in zuiver theoretische, scheikundige en natuurkundige benaderingen. We hebben in de opleiding ook scheikunde en natuurkunde gehad. En weten er ook wel wat over, maar je gebruikt het in de praktijk niet direct.
Een anesthesiemedewerker gaat makkelijker in op de praktische kant van een zaak. Je merkt het ook op congressen: als je op een anesthesiologencongres bent, dan valt het op dat de praatjes vaak heel theoretisch zijn en met veel statistiek en onderzoeksresultaten. Wij zijn veel praktischer. Nieuwe informatie willen wij meteen kunnen gebruiken. Dat zie je terug in het boek.’
NTvA verloot drie boeken
Het NTvA verloot drie exemplaren van De Anesthesiemedewerker onder NVAM-leden. Stuur voor 24 mei 2023 een mail met jouw adresgegevens en lidmaatschapsnummer naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. De winnaars krijgen persoonlijk bericht.
Titel: De anesthesiemedewerker, zelfstandig professional in anesthesie en critical care
Auteur: Benedikt van Loo e.a.
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
ISBN: 9789036828819
Prijs: 76,95